In ons traditioneel denken zien we leiderschap te veel als
de rol van een persoon in of zelfs naast een team. Er groeit stilaan een visie
die hiervan afstapt. Hiërarchie, gehoorzaamheid en betutteling staan onder
druk, en we zoeken andere manieren om een groep mensen op een succesvolle
manier te laten functioneren. Een mogelijke oplossing zit misschien in het zien
van leiderschap als een dimensie in het functioneren van een team, een vorm van
intelligentie om een noodzakelijk aspect van de groepswerking te organiseren.
Zodra deze dimensie goed is ingevuld, is de goede werking van het team
gewaarborgd.
Dit gezegd zijnde is er natuurlijk een groot effect te
verwachten van een keuze voor ‘gepersonaliseerd’ leiderschap, of eerder
‘gedeeld’ leiderschap. Bij de eerste optie wordt het aspect leiderschap aan een
persoon toevertrouwd; bij de tweede optie wordt dat aspect in de teamwerking
geïntegreerd en geborgd in een sterke teamcultuur. Het is te verwachten dat bij
de tweede optie een krachtiger model ontstaat dat de individuele competenties,
betrokkenheid… van de teamleden omzet in betere resultaten, zonder dat er
roofbouw wordt gepleegd op het welbevinden van de teamleden als individu.
Het aspect
leiderschap in een team omvat een aantal aandachtsgebieden die in de werking
moeten geïntegreerd worden. Dit zijn er enkele belangrijke, verschillend
uiteraard volgens de opdracht en activiteiten van de organisatie:
-
Visie op het ‘speelveld’ (sectorkennis in alle
aspecten);
-
Missie definitie en integratie in de werking
-
Vertaling van de missie en de visie naar een
strategie, met voldoende flexibiliteit voor aanpassing
-
Architectuur van de organisatie (team) om dat
plan waar te kunnen maken (bvb via 7-S visie van McKinsey)
-
Aansluiting van het team bij het grotere geheel
organiseren (beleidsplannen, rapportering, aligneren,…)
-
Organisatie van de operationele werking
(plannen, systemen, besluitvorming, kennis, bijsturing, rolverdeling,….)
-
Ontwikkeling van de geschikte teamcultuur ifv
samenwerking, persoonlijke ontwikkeling, doelgerichtheid)
-
Ondersteuning van teamleden die moeite hebben
met zich in deze teamwerking vlot te integreren (coaching)
De grote
uitdaging bestaat er bij de implementatie van dit ‘geïntegreerd’ leiderschap in
om ervoor te zorgen dat er voldoende aandacht aan deze dimensie wordt gegeven,
en dat de resultaten ervan voor de organisatie een voldoende kwalitatieve
werking opleveren. Dit zal in de praktijk dikwijls betekenen dat er goede
afspraken moeten gemaakt en opgevolgd worden over de aspecten die door het team
zelf op een geïntegreerde manier worden
opgepakt, en voor welke aspecten dat men toch beroep doet op iemand die
daarvoor de nodige tijd, focus en competenties heeft. In het laatste geval is
het uiteraard belangrijk dat ook de kwaliteit van de relatie tussen de ‘leider’
en het team goed wordt verzorgd, en geen aan bedreiging is voor de afgesproken
autonome werking van het team, maar een effectieve ondersteuning en aanvulling.
Gedeeld
leiderschap wordt soms niet in deze betekenis gezien, maar eerder als het
verdelen van opdrachten binnen een team. Dan hebben we het in feite puur over
een rolverdeling op inhoudelijk vlak, of in het beste geval een verdeling van
de hierboven genoemde aspecten tussen de teamleden. Dat is dus niet geïntegreerd!
Men maakt dan dezelfde denkfout als in de traditionele organisatie: via specialisatie
het geheel beheersbaar maken. Echt geïntegreerd leiderschap betekent dat alle
teamleden de integrale focus ontwikkelen. Dat er praktische taken zoals
voorstellen en rapporten maken aan specifieke personen wordt toevertrouwd,
hoeft geen hinderpaal te zijn. Maar laten we realistisch zijn: het realiseren
van geïntegreerd leiderschap vraag heel wat meer dan het ‘mogen’ maar ook dan
het ‘willen’, in de hoofden van de betrokkenen. Om tot ‘kunnen’ te komen zal
een leerproces noodzakelijk zijn; en wie neemt het op zich om daarvan de
inspirator en bewaker te zijn? Misschien toch iemand die daar het talent, de
geloofwaardigheid voor heeft, en aansluitend een mandaat in die zin krijgt?
Hugo Der
Kinderen
Juli 2017
Geen opmerkingen:
Een reactie posten