Reeds jaren observeer ik menselijk gedrag, en probeer ik te doorgronden waarom mensen doen wat ze doen. Drijfveren van gedrag zijn belangrijk omdat ze, meestal onbewust, ons gedrag bepalen. En als we eerlijk zijn; de realiteit van het menselijk gedrag, inclusief leiderschap, laat op veel vlakken te wensen over. De wereld staat ‘bol’ van agressie, polariteit, conflicten, mentale belasting, ‘burn-out’, hooliganisme, fundamentalisme, criminaliteit, familiaal geweld, zelfvernietiging, armoede, terrorisme, … Het lijkt erop dat we een bende ontspoorde ‘wilden’ zijn die er maar niet in slagen om samen te leven op een vreedzame en zorgzame manier. Momenten van rust en constructief gedrag bestaan wel, gelukkig, maar regelmatig ‘slaat het vuur in de pan’, en brengen we onze medemens en ons voortbestaan enorme schade toe.
Om deze chaos en de eraan verbonden ‘prijs’ onder vorm van
menselijk leed, economische verspilling en zelfs milieu- en klimaatproblemen te
bestrijden, nemen sommigen de optie om autoritair op te treden. De chaos onder
controle houden is de drijfveer van totalitaire regimes en hun leiders, maar
ook van leidinggevenden op alle niveaus die de chaos niet verdragen. Van
ontspoord politiek leiderschap tot fout gelopen opvoedingspatronen, en alle
varianten tussenin, leren we dat deze aanpak het probleem niet ten grond
oplost. Het is een vorm van symptoombestrijding die vooral voldoening beoogt te
brengen in de hoofden van de autoritaire persoon, maar als resultaat heeft dat
de situatie verslechtert. Ontwikkeling wordt niet gestimuleerd door controle,
door mensen kleiner te maken.
Het antwoord ligt daarom eerder in het versterken en
stimuleren van de persoonlijke ontwikkeling dan in de beperking ervan. Je voedt
kinderen niet op door ze onder de knoet te houden. Zo ontwikkelen ze geen
zelfsturend vermogen. Maar zij die het niet kunnen laten, wegens allergisch
voor chaos, overtuigen zichzelf door kinderen te willen programmeren volgens
hun eigen wensen. Wereldleiders die autoritair de strijd aangaan met vrijheden
en met strenge controle proberen orde te krijgen in het systeem, gaan dezelfde
toer op. Het devies lijkt te zijn: creëer rust en orde door de wispelturigheden
van de mens te onderdrukken, en ze braaf tussen de lijntjes te laten lopen.
Historisch gezien hebben verschillende religies en
ideologieën geprobeerd om met gedragsregels en voorschriften een normgevoel te
installeren dat hetzelfde doel (orde)nastreeft. De mix van
ontwikkelingsmogelijkheden en controle werd vaak door sommigen misbruikt in de
richting van controle, vermoedelijk voor de eigen voordelen. Ook die benadering
lijkt dus grotendeels te falen. Mensen hebben in de loop van de geschiedenis
steeds meer vrijheid bevochten om zich van dat keurslijf te bevrijden. Vrijheid
van denken en doen is een belangrijk streven, steeds sterker naarmate de
economische ontwikkeling hen daartoe de ruimte en het optimisme geeft.
Misschien is de conclusie wel dat de harmonie die we
nastreven niet moet gezocht worden in de controle, maar in de ontwikkeling van
de mens zelf. Als mensen leren omgaan met zichzelf kunnen ze misschien ook
sociaal constructiever worden. Als de ego’s overwonnen worden door
verantwoordelijkheid en wijsheid, ontstaat er een meer soliede sociale
realiteit waarin chaos niet meer destructief is, maar ruimte geeft aan
creativiteit en ontwikkeling van nieuwe oplossingen voor de vele uitdagingen
waar we voor staan. Samenwerken voor een gemeenschappelijk doel, gedreven door
zingeving en met respect voor ieders eigenheid en de unieke bijdrage die
daaruit kan groeien, zou een mooi alternatief zijn. Een droom? Misschien, tot
we de weg vooruit kunnen zien, en het geduld opbrengen om met een gepaste
methodiek aan het werk te gaan.
De gerichte ontwikkeling van menselijke maturiteit is
naar mijn inzicht de sleutel naar vooruitgang. Door hierop in te zetten zullen
we niet op enkele jaren tijd de hele mensheid naar een hoger niveau tillen,
maar de vooruitgang die we op het vlak van maturiteit van individuen kunnen
realiseren zal als een hefboom werken. Op alle vlakken geeft het een groot
verschil in de kwaliteit van opvoeding, de relaties tussen partners, het
mentaal welzijn van mensen, de kwaliteit van leidershap en samenwerking,…
Naarmate we beter geïnformeerd zijn over de wereldproblemen
die zich aandienen, wordt de behoefte aan perspectief groter. Hoe geraken we
uit deze zelfdestructieve spiraal die de mensheid heeft gecreëerd?
Om een aanzet te geven in de manier waarom mensen hun
maturiteit kunnen ontwikkelen heb ik mijn visie uitgeschreven. De tekst is te
vinden op deze website onder ‘publicaties’:
“Maturiteit; fundament van menselijk gedrag,
hefboom van menselijke ontwikkeling en leiderschap.”
Hij beschrijft de
dynamiek van maturiteitsontwikkeling en illustreert de manier waarom deze
ontwikkeling leidt tot een gedrag dat aansluit bij de noodzaak die hiervoor
werd beschreven.
Deze tekst is een eerste fase in een ambitieus plan. Na deze
inleidende beschrijving zou een methodiek moeten ontwikkeld worden die mensen
kunnen gebruiken om aan hun eigen ontwikkeling te werken. Op die manier neemt
de kwaliteit van hun leven toe, in de eerste plaats voor zichzelf door bevrijd
te worden van angst, onzekerheden en het eraan verbonden ego-gedrag.. In de
tweede plaats zullen ze daardoor anders omgaan met hun sociale omgeving, en
daar een meer duurzame bijdragen kunnen leveren.
Binnen de Verenigde Naties werden de SDG’s ontwikkeld
(Sustainable Development Goals – duurzaamheidsontwikkelingsdoelstellingen). Die
beschrijven op welk vlak de mensheid nog ontwikkeling nodig heeft, en biedt een
richtsnoer voor beleid.
In Stockholm werd zeer recent een IDG platform opgestart
(Inner Development Goals). De focus ligt op de interne ontwikkeling van de mens
om te zorgen dat het realiseren van de SDG’s van de VN mogelijk wordt. De
benadering is hier, opnieuw, beschrijvend. Het is een lijst van doelen die
mensen zouden moeten realiseren. Terecht natuurlijk, maar de weg er naar toe
blijft een open vraag.
Ik biedt mijn visie op maturiteitsontwikkeling aan om in de
eerste plaats individuen te helpen in hun ontwikkeling. Ik verwacht ook dat het opnemen van deze
dimensie in het selecteren en begeleiden van leidinggevenden een groot hefboomeffect
kan hebben op onze organisaties. Om een geschikte weg te vinden, maar ook om
hem te gaan, zal samenwerking en wederzijdse inspiratie noodzakelijk zijn.
Ik hoop constructieve en inspirerende respons te krijgen,
waarvoor dank bij voorbaat!
Hugo Der Kinderen
Juli 2022
Geen opmerkingen:
Een reactie posten