Deze analyse beschrijft hoe mensen onderling communiceren,
en daardoor een relatie ontwikkelen. Die relatie bepaalt of er wordt samen
gewerkt, of eerder een conflict ontstaat, of een gelatenheid zonder
verantwoordelijkheid. Het geeft ook aan op welke manier een echte constructieve
samenwerking mogelijk wordt, en ontwikkeld wordt.
De eerste versie van deze visie werd ontwikkeld door Eric
Berne in de jaren ’60. Verschillende interpretaties hebben sindsdien het licht
gezien. Soms werd het zelfs gebruikt om via manipulatieve communicatie de eigen ideeën te laten
accepteren. Dit was dikwijls geïnspireerd door een autoritaire (traditionele) visie
op leiderschap: de eigen ideeën doordrijven. Door het model zo te interpreteren
en te gebruiken, werd de autoritaire stijl nog sterker, en werden de nefaste gevolgen
daarvan nog duidelijker. Natuurlijk moet je daarvoor naar de resultaten willen
kijken. Wie enkel z’n eigen doel voor ogen heeft, laat zich dikwijls misleiden
door de eigen emotie van controle en gehoorzaamheid waaraan schijnbaar voldaan
is.
Met een meer objectieve benadering wordt ook duidelijk wat
de nefaste gevolgen zijn van (klassieke) autoriteit. Die gevolgen verklaren
meteen een groot deel van de problemen in organisaties, persoonlijke relaties,
en persoonlijk welzijn, maar ook in onze samenleving als geheel. Daardoor
levert het model ook een degelijk inzicht in het alternatief. Of dat nu ‘nieuwe
autoriteit’ moet heten, of ‘gedeeld leiderschap’, kunnen we in het midden
laten. Laten we kijken naar constructieve relaties tussen mensen, en de
voorwaarden om die te scheppen. Aansluitend geeft mijn interpretatie van het
model ook een methodiek om relaties constructief te houden, en te herstellen
indien ze scheef gelopen zijn. Mijn persoonlijke interpretatie van dit model
gaat dus over het inzetten voor constructieve, respectvolle samenwerking. Ik
probeer ook concreet te zijn in de
manier waarom dat vertaald zou moeten worden in communicatie, en hoe je
die vaardigheid ontwikkelt.
Ik verwijs dus graag naar de uitgebreide beschrijving die
je terug vindt in de lijst met ‘publicaties’ op deze website.
De praktijk leert dat deze tekst een uitstekend instrument
is bij het coachen van mensen. In elke organisatie tref je mensen aan die
zich niet verbonden hebben met de
doelstelling van de organisatie, en enkel op het eigen overleven en comfort
gericht zijn. Mijn advies is om deze mensen deze uitgebreide beschrijving te
laten lezen, en ze te bevragen over de inzichten die ze daaruit hebben gehaald.
Maar even goed is het een indringende spiegel voor leiders (en opvoeders) die
gesteld zijn op controle en gehoorzaamheid.
Veel succes met het gebruiken van deze tekst voor uw
bijdrage tot een betere wereld.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten